E. Kazakewitsj - Lente aan de Oder
| Conditie | redelijk [rug kaft verkleurd, kunstleder hier en daar een kaal plekje] |
| Aantal pagina`s | 581 |
| Uitgavejaar | 1955 |
| Uitgegeven door | Uitgeverij Pegasus |
| Kaft | rode kunstlederen hardcover met goudopdruk op de rug |
| Stofomslag | nee |
| ISBN | niet bekend |
| Code [intern] | ZOL26 |
Beschrijving boek
Oorspronkelijke titel: Wjesna na Odere.
Inclusief lijst van Russische persoonsnamen.
“Voor deze ontmoeting kwamen zij van de puinhopen van Staltngrad en Sebastopol, door de verwoeste steden van de Oekraïne. In twee jaar zijn zij 2.240 kilometer opgerukt, zij verdreven de Duitsers uit Rusland en achtervolgden hen tot aan de Elbe. Hun succes, dat de onsterfelijkheid verleent aan een volk dat niet verslagen wilde worden, stemt tot vreugde." [Uit de dagorder van generaal Omar Bradley op 25 april 1945, ter gelegenheid van de ontmoeting tussen de Sowjet- en Amerikaanse troepen aan de Elbe.]
‘Lente aan de Oder’ is het epos van deze grote tocht, die Kazakewitsj in een ongekunstelde stijl voor ons doet Ieven. Kazakewitsj vertelt als het ware voor de vuist weg. Maar wat hij vertelt is de innerlijke, morele geschiedenis van een volk dat zich verheven heeft om een indringer van zich af te schudden. Door zijn menselijkheid en brede visie komt het van alle ‘oorlogsboeken’ in onze tijd het dichtst bij ‘Oorlog en Vrede’ van Tolstoi. Maar wat een verschil in kracht en zelfbewustzijn tussen het Russische volk dat Napoleon versloeg en het volk dat de laatste resten van het hitlerisme uitbrandde, het volk dat zich na een lange strijd oprichtte om verder te gaan op de weg naar het communisme! Niet de besten blijven over, zegt de schrijver ergens, maar zij die overbleven werden de besten, door hun rijke ervaring en de ontwikkeling van hun karakter in de strijd voor een gelukkig Ieven. Zo kan ook het ene volk in een bepaalde tijd ‘beter’ dan het andere zijn, door een grotere revolutionaire ervaring en historische zin. Geen duidelijker voorbeeld van de karaktervastheid en gemeenschapszin, in één woord: de betere mentaliteit, van de Sowjet-soldaat vergeleken met de ‘westerse’, en vooral de Amerikaanse, dan de romans over de oorlog in de verschillende Ianden. In Amerika wordt de oorlog als een noodlot, een bovennatuurlijk monster beschreven, waaraan de arme beperkte mens is overgeleverd. De enige uitzondering onder de boeken over de tweede wereldoorlog was ‘Kruisvaarders’ van Stefan Heym, die thans in de DDR woont. Stefan Heym, die ook van Tolstoi geleerd heeft, gaf weliswaar een onovertroffen beeld van de intriges in de Amerikaanse staf en hun financiële achtergronden, maar hij kon niet het Amerikaanse of een ander westers volk in zijn grootheid tonen omdat deze volken geleid werden door de morele verliezers in de anti-fascistische strijd. Ze hebben de oorlog niet gewonnen, zoals het Sowjetvolk. In de Sowjet-boeken is de mens vrij om zijn lot zelf te vormen, hij is aan geen enkele blinde kracht onderworpen. Omdat zijn maatschappij steeds de overwinnaar is, vergeleken met vroegere maatschappijvormen, wordt zijn besef van verantwoordelijkheid versterkt. Hij bevindt zich immers in de voorhoede van de mensheid op haar weg vooruit, hij worstelt met problemen die de gehele mensheid gesteld worden - in plaats van de simpele hanger- en begeerte-instincten, die in de gemiddelde Amerikaanse roman de doorslag geven.
Intussen maken problemen geen grote roman, a! zijn ze nog zo verheven. Niet elke Sowjet-schrijver slaagt er in zijn grootse materiaal tot een kunstwerk te maken, zoals Kazakewitsj het deed. En zoals Galina Nikolajewa het deed in ‘Oogst’, het hoek dat met ‘Lente aan de Oder’' de jubileumuitgave *) vormt ter gelegenheid van de tiende verjaardag van Pegasus na de oorlog. Waat wij wel kunnen vaststellen is, dat er geen grote romans mogelijk zijn zonder een ‘grote inhoud’, zonder levenservaring en maatschappelijk inzicht, want een belangrijke roman beeldt altijd een tijdperk uit in zijn historische ontwikkeling. Zulk een roman is ‘Lente aan de Oder’'. Hij beschrijft de overwinning op de Hitler-strategie, de psychologie van de Sowjet-soldaten en het hogere kader, maar bovenal de grote worsteling zelf, de strijd tussen het nieuwe en het oude, politiek, strategisch en cultureel. [Recensie S.P. in Politiek en Cultuur, October 1955.]
.
